ЯҢАЛЫКЛАР

Ил тарихына иң кайгылы көннәрнең берсе булып кереп калган, кара хәрефләр белән язылган 22 июньне Хәтер һәм кайгы көне буларак билгеләп үтәбез. Нәкъ шул көнне, дөресрәге 1941 елның 22 июнь таңында, фашист Германиясе илебезгә бәреп кергән. 1418 көн һәм төн дәвам иткән канкойгыч сугышта СССР 27 миллионлап кешесен югалткан.
22 июнь көнне Килдебәк авыл китапханәчесе балалар белән, сугышта катнашучыларның  батырлыкларын искә алып, “Хәтер шәме” акциясендә катнаштылар. Кайгы һәм хәтер көненә багышланган чараларда, һәлак булган геройларны бер минут тынлык белән искә алдылар, обелискка чәчәкләр салдылар. Мингәр авыл китапханәсе «Мы правнуки твои, Победа» исемле региональ акцияга кушылды. Яшь буында тарихи хәтерне саклау максатыннан партизан хәрәкәте,  яшь геройлар : партизан Лёня Голиков,  Брест крепосте сакчысы Волод Казьмин турында хикәяләр уку оештырылды. Яшь китап укучылар ул дәһшәтле еллар һәм Ватаныбызның яшь сакчылары тормышы турында бик күп яңалыклар белделәр. Казанче Бигәнәй авыл китапханәсендә мәдәният йорты белән берлектә "Хәтер юллары-дүрт ел" дип исемләнгән танып-белү сәгате үткәрелде.Хәрби тематикага караган китаплардан »Күңелнең мәңгелек хәтере» дигән исем астында китап күргәзмәсе тәкъдим ителде. Чара башында китапханәче сугышның ничек башлануы, 1941 елның 22 июнь иртәсендә сугыш игълан итмичә, фашист Германиясе Советлар Союзына һөҗүм итүе, хәрби һәм стратегик объектлар һәм күп кенә шәһәрләр буенча бәрелешләр, 1418 көн һәм төннәре, сугышлар һәм җиңүләр, 27 миллион һәлак булган ватандашлар турында сөйләде. Совет кешеләренең патриотизмы, аларның ватанга булган мәхәббәте сугышта нык торырга, барлык авырлыкларны җиңәргә һәм фашист гаскәрләрен тар-мар итәргә ярдәм итте.

ТАССРның 100 еллыгы, Саба районының 90 еллыгы уңаеннан һәм "Ямьле Саба" проекты кысаларында, 19 июнь көнне Явлаштау авыл мәдәният йорты һәм китапханә хезмәткәрләре Шамил Бариев урамы буенча "Сагына авыл, сагына урам Сине" исеме астында туристик маршрут оештырдылар.
Сатыш  мәдрәсә музее мәйданчыгында китапханәче белән берлектә "Чәчәкләр-табигать шигырьләре"дип исемләнгән мастер-класс үткәрелде. Чара барышында балалар кәгазьдән чәчәкләр ясадылар, яраткан чәчәкләре турында сөйләделәр. Шулай ук төрле илләрнең символы булган чәчәкләрнең исемнәрен белделәр.  Бу шөгыль һәр катнашучының күңеленә хуш килде.
Олы Шыңар китапханәчесе балалар белән «Мәүлет» мәчетенә сәяхәт ясады. Балаларны мәчет белән таныштырып, Г.Афзалның «Көйли Иман» һәм Х.Г.Хашимнең «Исламда балалар тәрбиясе» китабын кулланып әңгәмә уздырды. Балалар бик кызыксынып тыңладылар,сораулар бирделәр, ахырдан үзләре белгән догаларны укып күрсәттеләр.

Шекше авыл китапханәчесе, укучыларны китап укуга тарту максатыннан, «Җәй, китап, мин – иң яхшы дуслар!» дип исемләнгән чара үткәрде. Чара барышында катнашучылар яңа китаплар белән таныштылар, соңыннан үзләренең яраткан әсәрләре турында сөйләделәр. Балалар өчен шулай ук «Яраткан персонажлар», «Әсәрләр һәм геройлар», «Әкиятне сөйлә» конкурслары да әзерләнгән иде. Чарада балалар бик теләп катнаштылар.
     Лесхоз мәдәният йорты һәм китапханә хезмәткәрләре балалар белән берлектә " Без бергә рәсем ясыйбыз! урман хуҗалыгы музее хезмәткәрләре оештырган чарада катнашканнар. Чараның максаты: шәхеснең иҗади потенциалын ачу, эстетик зәвыкны үстерү, Урман хуҗалыгы бистәсендә агачка рәсем ясау һөнәренең барлыкка килү тарихы белән танышу.Башта балаларны безнең бистәдә бу һөнәрнең барлыкка килү тарихы белән таныштырдылар. Әлеге һөнәр Лесхоз бистәсенең агач эшкәртү заводының сувенир цехында яши һәм үсә. Аннары катнашучылар рәсем ясау тактасында рәсем ясадылар. Аннан соң иң кызыгы – үз иҗат җимешләрен бизи башладылар. Рәсем ясау файдалы шөгыль, вак моториканы үстерә, хәтерне яхшырта, игътибарлылык тәрбияли. Шулай ук рәсем ясау көн эчендә тупланган стрессны төшерергә ярдәм итә. Шуңа күрә рәсем ясау балалар өчен генә түгел, өлкәннәр өчен дә бик файдалы шөгыль. Ә якты төсләр уңай эмоцияләр өстәргә булыша. Барлык катнашучылар да башкарылган эшләрдән канәгать калдылар. Мастер-класстан соң балалар һәм өлкәннәр үз иҗатларын өйләренә алып кайттылар.

Ә. Кәримуллин  исемендәге  Саба  район үзәк китапханәсе балалар китапханәсе белән берлектә " Экология – иң мөһиме !» экологик  сәгатъ үткәрде.Экологик  сәгатънең  төп максаты-  табигатькә һәм бөтен тереклеккә сак караш тәрбияләү. Чара барышында китап укучылар экологиянең нәрсә икәнлеген, табигатьне һәм аның ресурсларын ничек сакларга, кешенең әйләнә – тирәгә  нинди йогынты ясавын һәм безнең уртак йортыбыз - Җир планетасын саклау өчен нәрсә эшләргә кирәклеген танышып уздылар . Укучылар игътибарына , шулай  ук  “Экология  - иң мөһиме”  китаплар күргәзмәсе   тәкъдим  ителде.
Лесхоз мәдәният йорты, китапханә һәм музей хезмәткәрләре балалар өчен «Без туган якның истәлекле урыннарын өйрәнәбез» дип исемләнгән дендрология бакчасына һәм оранжерейга экскурсия оештырдылар. Дендрология бакчасы 2005 елның сентябреннән эшли башлады. Бу вакыт эчендә ул киңәйде һәм үсте. Бакчада төрле төстәге ирислар, виноград, балан агаче, төрле төрдәге туя, можжжевельниклар, груша, алма, таллар, майлылык һ.б. бар. Оранжерея 2018 елның язында ачылды. Оранжерея өч зонага бүленгән: тропик, субтропик һәм кактус. Оранжерееда балыклар һәм су үсемлекләр өчен бассейн бар. Балалар кактуслар, папайя, монстера, төрле фикуслар, виноград, банан агачы, гранат, каштан, лимон, ананас һәм башка үсемлекләрне күрә алдылар. Балалар бассейнда йөзүче үсемлекләр, балыклар белән сокланды. Өлкәннәргә дә, балаларга да дендрологик бакча һәм оранжерей буенча экскурсия бик ошады.

Курчак театры баланың шәхесен формалаштыруда зур роль уйный. Ул балаларга бик күп шатлык китерә. Курчак балалар кабул итүгә бик якын, чөнки бу уенчык белән алар кечкенәдән үк таныш, шуңа күрә аны якын дусты буларак кабул итә. Олы Шыңар китапханәчесе балалар белән «Әкиятләр иленә сәяхәт»  дип исемләнгән курчак театры оештырды. Нәни дусларыбыз татар халык әкиятләрен дә, рус халык әкиятләрен дә бик  яраталар. Иң ошаганы «Өч дуңгыз баласы» һәм «Курочка Ряба» әкияте булды. Алар аны  бик матур һәм күңелле итеп уйнап та күрсәтте.

11 июнь-татар язучысы (1930) Марзия Фәйзуллинаның тууына 90 ел.Шул уңайдан Олы Кибәче авыл китапханәсе мөдире, китап укучыларда автор әсәрләренә мәхәббәт тәрбияләү максатыннан, "Чебиләр зарядкасы"дип исемләнгән әдәби сәгать үткәрде. Чара барышында укучылар шагыйрәнең тормышы һәм иҗаты белән таныштылар. Шулай ук Олы Нырты авыл китапханәсе мөдире балалар өчен шигырь сәгате үткәрде. Китапханәче балаларны шагыйрәнең иҗаты белән таныштырды."Әтәч "һәм" Чебиләр зарядкасы "әсәрләре укылды һәм шагыйрәнең әсәрләре буенча рәсем конкурсы оештырылды.

10 июнь көнне, Саба район үзәк китапханәсе белән берлектә балалар китапханәсе «Туңдырманың туган көне» уңаеннан, күңелле бәйрәм оештырды . Китапханәче сөйләвеннән балалар туңдырма турында күп кенә кызыклы яңалыклар белән таныштылар : аның тарихы, файдасын, нинди туңдырма төрләре бар икәнлекләрен белделәр. Шулай ук,Саба район балалар китапханәсе район китапханәсе белән берлектә саф һавада балалар һәм яшүсмерләр өчен “Хокук һәм без” дигән темага әңгәмә һәм тест үткәрделәр. Башта балаларны балаларның хокуклары һәм бурычлары язылган хокукый документлар белән таныштырдылар. Аңлаешлы формада аларның хокуклары турында сөйләделәр. Әңгәмә яшь укучыларга үз илеңнең гражданины булу — бик мактаулы икәнен аңларга ярдәм итте. Әмма үз илеңнең гражданины булу өчен нәрсә эшләргә кирәк соң? Әлбәттә, үз Ватаныңны яратырга, законнарын һәм традицияләрен, мәдәниятен  хөрмәт итәргә һәм аның иминлеге өчен хезмәт итәргә кирәк. Шулай ук чарада катнашучылар белән “Синең нинди хокукларың һәм бурычларың “ дип исемләнгән тест үткәрелде, китап күргәзмәсенә дә күзәтү ясалды. Чара үсеп килүче буынның актив гражданлык позициясен тәрбияләүгә юнәлдерелгән иде.
Олы Шыңар китапханәчесе Кече Шыңар мәдәният хезмәткәрләре белән берлектә укучылар белән Олы Шыңар чишмәсенә э кскурсия ясады.Балалар белән бергәләп чишмәбезне чүп-чарлардан арындырдык, улакларны тазарттык, чәчәкләр утырттык. Соңыннан хәрәкәтле уеннар уйнап, «Табышмаклар иленә сәяхәт» ясап вакытны файдалы һәм күңелле уздырдык.
 Россия көне алдыннан Олы Нырты авыл китапханәсе балаларга «Ватаныбызның символлары» дип исемләнгән тематик сәгать үткәрде. Китапханәче балалар белән дәүләт бәйрәме тарихы, дәүләт символикасы турында сөйләште, аннан соң    Н. А.Андриановның « Мин Россия гражданины» исемле бер китабына күзәтү үткәрде, «Безнең Ватан - Россия» исемле викторина белән тематик сәгать дәвам иттеләр. Балалар бик актив җавап бирделәр: илнең иң төп шәһәре ничек атала, бу Россия флагы төсләрә нәрсә аңлата һ б, .Соңыннан төсле акбурлар белән балалар «Бәйрәм белән Россия» баш астында асфальта рәсем бәйгесендә катнаштылар.  Барлык балалар да татлы бүләкләр алдылар.

9 июнь көнне район балалар китапханәсе Әб. Кәримуллин исемендәге район үзәк китапханәсе белән берлектә Халыкара дуслар көне уңаеннан, китап күргәзмәләре янында балаларны һәм яшьләрне якташ язучыларыбызның дуслык турында язган шигырьләре, җырлары белән таныштырдылар. Шулай ук “Шигырьне тәмамла”, “Мәкальләрне дәвам ит” уеннары уйнатылды.

Кызыл Мишә авылы китапханәчесе “Туган илем – Татарстан” дип исемләнгән викторина үткәрде. Китапханәче балаларны республикабызның тарихы, гореф-гадәтләре, мәдәнияте, хәзерге вакытта Татарстанның ничек үсеш алуы белән таныштырды. Чара ахырында балалар викторина сорауларына бердәм җавап бирделәр һәм бик күп уңай эмоцияләр алдылар.

Олы Шыңар китапханәчесе балалар белән “Белсәң дару-белмәсәң агу” темасы астында дару үләннәренең файдасы һәм зыяны турында сөйләде. Чара барышында балалар бик күп кызыклы мәгълүмат алдылар һәм вакытны файдалы үткәрделәр.

Юлбат авыл китапханәчесе “Хәзинә” клубына йөрүче балалалар белән берлектә “Туган ягы кирәк кешегә” дип исемләнгән экскурсия оештырды. Чара барышында Юлбат  авылы тарихын тасвирлаган “Юлбатым-Ямбулатым” китабы белән таныштырды. Авыл мәчете тарихы, авыл урамнары, күренекле шәхесләр, авылның бүгенгесе көндә яшәеше турында сөйләде. Балалар үзләренең кызыксындырган сорауларына жаваплар таптылар. Авылның зурлыгына, киңлегенә, матурлыгына Ком елга тавына менеп хозурландылар. Авылыбыз искиткеч бай табигатьле булуына нык шатландылар.

8 июньдә мөһим экологик бәйрәм — Бөтендөнья океаннар көне билгеләп үтелә. Бәйрәм ел саен 1992 елдан бирле искә алына. Шушы уңайдан Т. Нәҗмиев  исемендәге Шәмәрдән авыл китапханәсе китапханәчеләре саф һавада, балалар белән «Бөтендөнья океаннар көне» темасына мәгълүмат сәгате үткәрделәр. Китапханәчеләр диңгез, елга һәм океаннар һәм анда яшәүчеләрнең рәсемнәре төшерелгән матур энциклопедик китаплар күрсәттеләр. Балалар кызыксынып рәсемнәр карадылар, хикәяләрне тыңладылар һәм кызыксындырган сорауларын бирделәр.

Олы Шыңар авылы китапханәчесе балалар белән җәйге «Литературная скамейка» акциясен уздырды. Китапханәче балаларны авыл тарихы белән таныштырды. Олы Шыңар урта мәктәбе укытучылары иҗат иткән туган якка багышланган шигырьләр укып, вакытны күңелле һәм файдалы итеп уздырдылар.

Балачакны уенсыз күз алдына китерү бик кыен. Кайсы бала озак вакытлар бер урында хәрәкәтсез утыра алыр икән? Барлык балалар да хәрәкәтле уеннарны яраталар. Балалар өчен спорт уеннары - ул күңел ачу чаралары, билгеләнгән кагыйдәләр, аралашу һәм файдалы хәрәкәтләр дигәнне аңлата. Шул уңайдан Сатыш авыл китапханәсе мөдире саф һавада спорт уеннары үткәрде. Балалар бик теләп һәм кызыксынып төрле спорт уеннарында көч сынаштылар. Чара ахырында катнашучыларга истәлекле бүләкләр тапшырылды.

Кызыл Мишә авылы китапханәчесе «Без җәйне асфальтта ясыйбыз» дип исемләнгән асфальтта рәсем ясау конкурсы үткәрде. Яшь рәссамнар карамагында кәгазь бите генә түгел, ә тулы бер территория иде. Балалар табигать, кояш, күк һәм башка рәсемнәр ясадылар. Рәсемнәр бәйгесендә дуслык җиңде, чөнки барлык балалар да рәсемдә үз карашларын белдерергә тырышты. Ә бүләккә барысы да котлаулар һәм татлы призлар алды.

Ел саен 6 июньдә Россиядә Пушкин көне билгеләп үтелә. Александр Сергеевич Пушкинның тууына 221 ел тулу уңаеннан Т.Нәҗмиев исемендәге Шәмәрдән авылы китапханәсе китапханәчеләре Пушкин әкиятләре турында «Лукоморье буйлап сәяхәт» дигән әңгәмә оештырдылар. Чара барышында әкиятләр белән бәйле викторина үткәрелде, табышмаклар чишелде.

Олы Шыңар авыл китапханәсе мөдире «Безнең яраткан Пушкин» дип исемләнгән әдәби сәгать үткәрде. Китапханәче бөек шагыйрьнең тормыш юлы турында кызыклы фактлар сөйләде, китап күргәзмәсе белән таныштырды. Балалар өчен иң мавыктыргыч шөгыль Пушкинның әкиятләр геройларын буяу булды.

Кызыл Мишә авыл китапханәсендә балалар өчен Пушкин әкиятләре буенча «Пушкинның үлемсез исеме» дип исемләнгән әдәби викторина оештырылды. Китапханәче балаларны шагыйрьнең биографиясенең кызыклы фактлары белән таныштырудан башлады. Чара барышында балалар үзләренең яраткан әкият геройларын ясадылар, шигырьләр укыдылар, викторина сорауларына актив җавап бирделәр. Китап күргәзмәсенә күзәтү ясалды. Чара күңелле һәм мавыктыргыч үтте.

Бүгенге көндә сәламәт яшәү рәвешен алып бару файдалы гына түгел, ә модалы мавыгуга да әверелде. Кешеләр күбесе үзләре өчен актив спорт тормышы белән шөгыльләнүне һәм дөрес туклануны сайлый, ә бу исә үз чиратында кеше тормышында сәламәтлек, яхшы кәефне барлыкка китерә. Дөрес яшәү рәвешенә алар гаиләне, балаларны җәлеп итәргә тырышалар. Сәламәтлек - ул безнең бүләк. Шуңа күрә аны кечкенәдән теләсә нинди ысуллар белән сакларга һәм кадерен белергә кирәк. Балалар өчен сәламәт яшәү рәвеше-баланың физик һәм әхлакый үсеше, аның җәмгыятьтә үзен табуының төп факторы булып тора. Шул уңайдан Сатыш авыл китапханәсендә «Сәламәтлек илендә» дип исемләнгән сәламәтлек сәгате үткәрелде. Яшь китап укучылар спорт уеннарында һәм физкультминуткада актив катнаштылар, спорт турында викторина сорауларына җавап бирделәр, чыныгу, витаминнар һәм физик күнегүләрнең файдасы турында бик күп яңалыклар белделәр. Китап күргәзмәсе белән таныштылар.