Җирле үзидарә

Федераль әһәмияттәге шәһәрнең шәһәр эчендәге территориясе-чикләрендә җирле үзидарә халык тарафыннан турыдан-туры һәм (яисә) сайланулы һәм башка җирле үзидарә органнары аша гамәлгә ашырыла торган федераль әһәмияттәге шәһәр территориясенең бер өлеше. Федераль әһәмияттәге Мәскәү һәм Санкт-Петербург шәһәрләре Россия Федерациясе Конституциясе нигезендә Россия Федерациясе субъектлары булып торалар, һәм бу шәһәрләрнең гомумшәһәр хакимият органнары дәүләт хакимияте органнары булып торалар. Шуңа бәйле рәвештә федераль әһәмияткә ия шәһәрләрдә җирле үзидарә шәһәр эчендәге территорияләрдә гамәлгә ашырыла. Шәһәр җирлеге-шәһәр төзелеше кануннарында-шәһәр, поселок; җирле үзидарә турындагы кануннарда — территориясе составында җирле үзидарә халык тарафыннан турыдан-туры һәм (яисә) сайланулы һәм башка җирле үзидарә органнары аша гамәлгә ашырыла торган янәшәдәге территориясе булган шәһәр яисә шәһәр тибындагы поселок булган җирлек («җирлек» не карагыәһәр җирлеге-шәһәр төзелеше кануннарында-шәһәр, поселок; җирле үзидарә турындагы кануннарда — территориясе составында җирле үзидарә халык тарафыннан турыдан-туры һәм (яисә) сайланулы һәм башка җирле үзидарә органнары аша гамәлгә ашырыла торган янәшәдәге территориясе булган шәһәр яисә шәһәр тибындагы поселок булган җирлек («җирлек» не карагыз). (Шәһәр җирлеге территориясе составында шулай ук җирлекләр булмаган (Шәһәр җирлеге территориясе составында шулай ук җирлекләр булмаган авыл торак пунктлары да булырга мөмкин.) Янәшәдәге территория (селитеб зонадан читтәге территория), барыннан да элек, рекреация һәм үсеш өчен җирләрне үз эченә ала. Кайбер очракларда шәһәр җирлеге һәм авыл торак пунктлары территориясе составында булу, кагыйдә буларак, авыл халкына хезмәт күрсәтү өчен шәһәр инфраструктурасыннан файдалануга бәйле. Шәһәр округы-муниципаль район составына керми торгаШәһәр округы-муниципаль район составына керми торган шәһәр җирлеге («шәһәр җирлеге» не карагыз), аның җирле үзидарә органнары җирлекнең җирле әһәмияттәге мәсьәләләрен һәм муниципаль районның җирле әһәмияттәге мәсьәләләрен хәл итү вәкаләтләрен («шәһәр округының җирле әһәмияттәге мәсьәләләрен» карагыз), шулай ук федераль законнар һәм Россия Федерациясе субъектлары законнары белән җирле үзидарә органнарына тапшырыла торган аерым дәүләт вәкаләтләрен гамәлгә ашыралар. Шәһәр округы статусы җирле әһәмияттәге барлык мәсьәләләрне хәл итү һәм җирле үзидарә органнарына йөкләнгән аерым дәүләт вәкаләтләрен үтәү өчен кирәкле инфраструктуралы шәһәрләргә бирелә, шул ук вакытта янәшәдәге муниципаль районнарның да үз компетенцияләренә кертелгән мәсьәләләрне мөстәкыйль хәл итү өчен тиешле инфраструктурасы бар. Шәһәр җирлегенә шәһәр округы статусы бирү Россия Федерациясе субъекты законы белән гамәлгә ашырыла. Муниципаль берәмлекләрнең чикләре-муниципаль берәмлекләрнең территорияләре чикләре

Россия Федерациясе субъектлары законнары белән билгеләнә һуниципаль берәмлекләрнең чикләре-муниципаль берәмлекләрнең территорияләре чикләре Россия Федерациясе субъектлары законнары белән билгеләнә һәм үзгәртелә. Муниципаль берәмлекләрнең чикләрен билгеләү кайбер таләпләр үтәлгәндә гамәлгә ашырыла:

  • Россия Федерациясе субъекты территориясе, халык тыгызлыгы түбән булган территорияләрдән тыш, җирлекләр арасында чикләнә;
  • барлык җирлекләрнең территорияләре, шәһәр округлары территорияләреннән тыш, шулай ук халык тыгызлыгы түбән булган территорияләрдә барлыкка килә торган авылара территорияләр муниципаль районнар чикләренә кертелә;
  • җирлек территориясен торак пунктларның тарихи формалашкан җирләре, аларга якын урнашкан гомуми файдаланудагы җирләр, тиешле җирлектә яшәүчеләрнең табигатьтән традицион файдалану территорияләре, рекреацион җирләр, җирлекне казу өчен җирләр тәшкил итә;
  • җирлек территориясе составына милек рәвешенә һәм максатчан билгеләнешенә бәйсез рәвештә җирләр кертелә; 
  • шәһәр җирлеге чикләрендә территориясе белән бер шәһәр яисә шәһәр тибындагы бер поселок, шулай ук муниципаль берәмлекләр булмаган авыл торак пунктлары булырга мөмкин;
  • авыл җирлеге чикләрендә халык саны, кагыйдә буларак, 1000 кешедән артык булган бер авыл торак пункты (халык тыгызлыгы югары булган территория өчен — 3000 кешедән артык) һәм (яисә) гомуми территория белән берләшкән халык саны 1000 кешедән кимрәк булган берничә авыл торак пункты (халык тыгызлыгы югары булган территория өчен — һәркайсы 3000 кешедән кимрәк) булырга мөмкин.; халык саны 1000 кешедән кимрәк булган авыл торак пунктлары, кагыйдә буларак, шәһәр яисә авыл җирлекләре составына керә;
  • Россия Федерациясе субъекты законнары нигезендә, Россия ФедерациясеРоссия Федерациясе субъекты законнары нигезендә, Россия Федерациясе субъекты халкының тыгызлыгын һәм җирлек территориясеннән файдалану мөмкинлеген исәпкә алып, халык саны 1000 кешедән кимрәк булган авыл торак пунктлары авыл җирлеге статусына ия булырга мөмкин;
  • халык тыгызлыгы түбән булган территорияләрдә һәм барып җитү авыр булган җирлекләрдә халык саны 100 кешедән кимрәк булган авыл торак пунктларына, әгәр мондый карар тиешле торак пунктта яшәүче гражданнар җыенында кабул ителгән булса, җирлек статусы бирелмәскә һәм җирлекләр составына кермәскә мөмкиннәр;
  • җирлек территориясе күләмнәре аның халкы санын исәпкә алып билгеләнә;
  • ике һәм аннан да күбрәк торак пункт территорияләрен үз эченә алган җирлек чикләре җирлек составына керүче барлык торак пунктларда яшәүчеләр өчен эш көне дәвамында җирлекнең административ үзәгенә һәм кирегә җәяү барып җитү мөмкинлеген исәпкә алып, ә муниципаль район чикләре муниципаль районның административ үзәгенә һәм кирегә транспорт белән барып җитү мөмкинлеген исәпкә алып һәм муниципаль район составына керүче барлык җирлекләрдә яшәүчеләр өчен эш көне дәвамында билгеләнә. Күрсәтелгән таләпләр Россия Федерациясе субъектлары законнары нигезендә халык тыгызлыгы түбән булган территорияләрдә һәм барып җитү авыр булган урыннарда муниципаль районнарның чикләрен билгеләгәндә кулланылмаска мөмкин;
  • җирлек чикләре торак пункт чикләрен кисеп үтә алмый;
  • җирлек территориясе башка җирлек чикләре эчендә була алмый;
  • шәһәр округлары территорияләре *муниципаль районнар территорияләре составына кермиләр;
  • муниципаль район чикләре муниципаль районның җирле үзидарә органнары тарафыннан җирлекара характердагы җирле әһәмияттәге мәсьәләләрне хәл итү өчен, шулай ук муниципаль районның бөтен территориясендә аерым дәүләт вәкаләтләрен гамәлгә ашыру өчен шартлар тудыру кирәклеген исәпкә алып билгеләнә;
  • муниципаль район чикләре җирлек чикләрен кисеп үтә алмый. Муниципаль берәмлек чикләрен үзгәртү-муниципаль берәмлек чикләрен үзгәртү Россия Федерациясе субъекты законы белән гамәлгә ашырыла. Муниципаль берәмлек чикләрен үзгәртү инициативасы белән халык, җирле үзидарә органнары, Россия Федерациясе субъектының дәүләт хакимияте органнары, федераль дәүләт хакимияте органнары чыгыш ясарга мөмкин. Муниципаль берәмлек чикләрен үзгәртү турында халыкның инициативасы җирле референдум уздыру инициативасы белән чыгу өчен Муниципаль берәмлек чикләрен үзгәртү турында халыкның инициативасы җирле референдум уздыру инициативасы белән чыгу өчен федераль законда һәм аның нигезендә кабул ителә торган Россия Федерациясе субъекты законында билгеләнгән тәртиптә гамәлгә ашырыла. Җирле үзидарә органнарының, дәүләт хакимияте органнарының муниципаль берәмле

Соңгы яңарту: 2025 елның 11 июле, 13:50

Сайттагы барлык материаллар лицензия буенча тәкъдим ителә:
Creative Commons Attribution 4.0 International