ЯҢАЛЫКЛАР

«Үз илемдә –үз телемдә» проектының өстенлекле бурычы - укучыларны татар халкының мәдәни кыйммәтләре, милли гореф-гадәтләре белән таныштыру. Шул максат белән проектны тормышка ашыру кысаларында «Тәгәри китте йомгагым» дигән мастер-класс үткәрелде.

Чарада катнашкан укучыларның һәрберсе каба, орчык тотып җеп җегерләп, аннан туку станогында эшләп карадылар. Мондый чаралар тарих, гореф-гадәтләр белән танышу белән генә чикләнми, алар балаларны әйләнә-тирә дөньяга сакчыл карарга өйрәтә.

Сарман районының «Татарстан Республикасы инвалидлар җәмгыяте» һәм «Бөек Ватан сугышы һәм туган якны өйрәнү музее» «Стрела наследия» дип исемләнгән уртак проекты 2021 елда социаль әһәмиятле проектларны тормышка ашыруда катнашучы коммерцияле булмаган оешмалар өчен Татарстан Республикасы Министрлар Кабинеты грантларын алуга республика конкурсында «Духовно-нравственное и патриотическое воспитание детей и молодежи» номинациясендә җиңүче булды.

«Стрела наследия» проектын тормышка ашыру мөмкинлекләре чикләнгән балаларны җәмгыятькә интеграцияләү, аларның иҗади сәләтләрен ачу механизмнарының берсе булачак. Балаларда җәмгыятьнең тискәре юнәлешләренә каршы тору сәләтләрен үстерә, актив тормыш позициясе формалаштырыла. Шулай ук мөмкинлекләре чикләнгән яшьләрнең сәламәт яшьтәшләре белән иҗади контактлары да киңәйтеләчәк. Проектны тормышка ашыру мөмкинлекләре чикле балалар белән эшләү дәрәҗәсендә районара хезмәттәшлекне үстерүгә һәм ныгытуга зур өлеш кертәчәк.

«Стрела наследия» проектына грант ярдәме 306 870 сумны тәшкил итәчәк.

 “Бөек Ватан сугышы һәм туган якны өйрәнү музее” Татарстан Республикасы Хөкүмәтенең  “2021 -Татарстан Республикасында туган телләр һәм халыклар бердәмлеге елы” кысаларында телләр күптөрлелеген саклауга юнәлдерелгән проектларны һәм чараларны гамәлгә ашыруда муниципаль мәдәният учреждениеләренә ярдәм итүгә юнәлтелгән грантлар бәйгесенең «Инновационный подход в реализации проектов в национальном  театральном искусстве, развитие и поддержка татарского языка» номинациясендә җиңүче булды.

«Үз илемдә-үз телемдә» проектына грант ярдәме 500 000 сум тәшкил итәчәк.

Ватанга мәхәббәт-цивилизацияле кешенең беренче өстенлеге…

Патриотизм тарихның авыр чорларында халыкка кыенлыкларны җиңәргә ярдәм итүче төп берләштерүче фактор булган. Әгәр дә гражданнар тарихи мирасны баету һәм арттыру, Ватаннарына, мәдәни һәм тарихи кыйммәтләргә сакчыл караш тоймаса, җәмгыять цивилизацияле дип санала алмый.

"Они защищали отчий дом" проектының максаты - укучыларда гражданлык, патриотик хисләр тәрбияләү,  актив тормыш позициясе формалаштыру.

Проектның 1 этабын тормышка ашыру кысаларында районыбызның гомуми белем бирү мәктәпләре укучылары белән әңгәмә-лекцияләр үткәрелә. 11 ноябрь көнне Сарман урта мәктәбенең 9 А сыйныф укучылары белән «Есть ли герои в наше время?» дигән темага очрашу узды.

Ватанга мәхәббәт гаиләдән, өлкәннәрне хөрмәтләүдән, тугры дус булудан, тирә-юньдәге бар нәрсәгә сакчыл мөнәсәбәтеннән, якташларыңның батырлыклары һәм күренекле казанышлары өчен горурлык хисләреннән башлана. Патриотизм каядыр еракта, ил чикләрендә түгел - һәрберебезнең йөрәгендә ул. Үсеп килүче буынны бу рухта кечкенәдән үк тәрбияләргә кирәк.

Патриотик тәрбия кешенең социаль һәм рухи үсешендә зур әһәмияткә ия. Нәкъ менә шуңа күрә "Они защищали отчий дом" проектын тормышка ашыру этапларының берсе - бүгенге көндә аеруча актуаль булган патриотик тәрбия темасына багышланган әңгәмәләр циклы.

Бөек Ватан сугышы һәм туган якны өйрәнү музее хезмәткәрләре  чираттагы әңгәмә-лекциядә Сарман гимназиясенең 8А сыйныф укучылары белән очраштылар.

Бөек Ватан сугышы һәм туган якны өйрәнү музее хезмәткәрләре Сарман гимназиясенең 6 нче сыйныф укучылары өчен "Герои нашей истории" дигән темага әңгәмә - лекция үткәрделәр. Ул район тарихында гына түгел, гомумән ил тарихында эз калдырган герой шәхесләрне таныштыру һәм өйрәнүгә багышланган иде. Фронтта да, тылда да якташларыбызның батырлыгы - үсеп килүче буын өчен лаеклы үрнәк, Ватаныбызга чиксез мәхәббәт һәйкәле. Чара "Они защищали отчий дом" проектын тормышка ашыру кысаларында оештырылды.

Татарстан Республикасында Туган телләр һәм халыклар бердәмлеге елы уңаеннан һәм “Пушкинская карта” проектын гамәлгә ашыру кысаларында музейда үткәрелгән “Песнь глины” исемле интерактив чарада Мортыштамак мәктәбенең  8, 9 сыйныф укучылары катнаштылар.

Әлеге мастер-класс -үзеңне чүлмәк ясау остасы итеп тою, үз кулларың белән балчыктан төрле эшләнмәләр, сувенирлар ясау мөмкинлеге ул.

Электән үк әлеге борынгы һөнәрнең осталары хөрмәтле кешеләр булганнар. Чөнки бу эш тырышлыктан тыш әле сабырлык, үҗәтлек, чыдамлылык һәм һәр эшләнмәгә җан җылысын таләп итә. Һөнәр серләрен саклап, буыннан буынга өйрәткәннәр һәм һәрбер гаиләнең үзенең билгеле тамгасы булган.

Вакытлар узган саен керамик эшләнмәләрне башта тимердән, аннан пыяла, пластмассадан ясалган әйберләр кысырыклап чыгара. Ләкин бүгенге көндә яшь буынга борынгы гореф- гадәтләрне өйрәтү программалары нигезендә, һөнәр янәдән актуаль юнәлешләрнең берсенә әйләнде.

Чүлмәкчелек һөнәренең чын остазлары бик аз, безнең районда бөтенләй юк. Кем белә бит, бәлки музейда үткән шөгелләрдән соң, укучылар арасында хезмәт юлын нәкъ менә шушы юнәлеш белән бәйләргә теләүчеләр табылыр. Һәм Сарманыбызда, тирә якка дан тоткан үз осталары булыр.

Бөек Ватан сугышы һәм туган якны өйрәнү музее хезмәткәрләре Сарман урта гомуми белем бирү мәктәбенең 10 нчы сыйныф укучылары өчен "Отец.Отчизна.Отечество" дигән темага әңгәмә - лекция үткәрделәр. Ул район тарихында гына түгел, гомумән ил тарихында эз калдырган герой шәхесләрне таныштыру һәм өйрәнүгә багышланган иде. Фронтта да, тылда да якташларыбызның батырлыгы - үсеп килүче буын өчен лаеклы үрнәк, Ватаныбызга чиксез мәхәббәт һәйкәле. Чара "Они защищали отчий дом" проектын тормышка ашыру кысаларында оештырылды.

Эх, борчусыз һәм рәхәт балачаклар... Күңелнең шушындый матур хатирәләрен уятып киттеләр бүгенге кечкенә кунакларыбыз. “Бәрәкәт” балалар мәйданчыгында төрле яшьтәге балалар тәрбияләнә. “Тукучылык” темасын алар дәрес кысаларында өйрәнгәннәр һәм үткәннәрне ныгыту өчен, музейда даими рәвештә үткәрелә торган- “Тукучылык-уңганнар һөнәре” дип исемләнгән интерактив чараларның берсендә катнаштылар. Әле кечкенә генә булсалар да, электән килгән гореф- гадәтләрне, көн-күрешләрнең ничек булуы хакында әзме- күпме беләләр. Бездә исә алар йон җегерләү җайланмасы – каба һәм орчык белән танышты. Үзләре дә музей хезмәткәре –Фәнүзә апаларының тиз-тиз орчык биеткәнен күреп: ”Мин дә эшлим, мин дә”,- дип җегерләп карадылар. Әмма үз кулларына эләккәч һәр эшкә иң элек өйрәнергә, сабырлык һәм тырышлык белән генә остага әйләнәсен аңладылар. Аннан җепне йомгакка урадылар. Һәм ниһаять, килеп керүгә үзенә җәлеп итеп, кызыктырып торган туку станына чират җитте! Дания апалары ярдәмендә элекке заманнардагы кебек паласлар, сөлгеләр тукуны үз куллары белән башкарып карадылар. Станның кылычын тартып кую аеруча кызык булды балаларга: “Җепләрне дуслаштырабыз”,- дип сөенделәр.  Чара искиткеч мавыктыргыч һәм кызыклы булды. Ә безне балаларның белемле һәм тәртипле булулары сокландырды.