ЯҢАЛЫКЛАР

Россиянең үсемлекләр дөньясы бай һәм төрле, ул берничә дистә мең төр үсемлекләрдән тора. Анда агулы үсемлекләр һәм гөмбәләр аерым урын алып тора. Шул ук вакытта аларның күбесенең мондый үзлекләре турында аңлап та бетермибез, чөнки аларның тышкы кыяфәтләре еш кына алдата. Шул уңайдан Иштуган мәдәният йорты белгечләре балалар белән «Сак булыгыз, алар агулы!» дип аталган чара уздырдылар. Балаларны агулы үсемлекләр төрлелеге белән таныштырдылар, алар кеше тормышы өчен куркыныч. Бу чарада агулы үсемлекләрне рәсемнәр һәм табышмакларда китерелгән билгеләр буенча аерырга өйрәнделәр. Шулай ук медицинада кулланыла торган кайбер агулы үсемлекләрнең файдалы үзлекләре турында сөйләделәр, балаларны табигатьтә таныш булмаган үсемлекләргә игътибар белән карарга өйрәттеләр. Агулы үсемлекләр белән куркынычсыз эш итү кагыйдәләре белән таныштырылар. Саклык, үз сәламәтлегеңә карата җаваплылык хисе үстерделәр. Соңыннан агулы гөмбәләр һәм җиләкләр турында викторина үткәрелде.

Укучыларның иҗади һәм интеллектуаль сәләтләрен үстерү максатыннан, уен процессында актив катнашып, Иштуган мәдәният йорты белгечләре "Могҗизалы әйлән-бәйлән" исемле уен программасы үткәрделәр. Балалар ике командага бүлеште. Һәр команда станция исемнәре язылган маршрут кәгазе алды. Балалар рәсем буенча Әкиятләр әйттеләр. Шулай итеп балалар 5 станцияне уздылар. Беренче станциядә балалар әкиятләр искә төшерделәр. Киләсе станциядә «мәкальне Куш!» дигән бирем үтәделәр. «Әкият алмагачлары» станциясендә балалар әкиятләр укыдылар һәм Әкиятне атадылар. «Әкияти тест» станциясендә, уенда катнашучылар сораулар укыдылар һәм тәкъдим ителгән вариантлардан җавап сайладылар. «Малахит шкатулкасы» ның соңгы станциясендә балалар шкатулкадан бизәнү әйберләре нинди әкият геройларына караган тасвирлау буенча җавап бирделәр. Балаларга уен бик ошады. Барлык катнашучыларны истәлекле бүләкләр белән бүләкләделәр.

Яшьлек – иң кыю өметләр, эзләнү, ачышлар һәм  максатларны тормышка ашыру вакыты. Иштуган мәдәният йорты белгечләре яшьләр өчен «Җырлый торган гитара» дип исемләнгән кичә үткәрделәр. Учактагы утны, күмерне  кузгалту, кружкадагы тәмле  чәй исен, гитара астында җырланылган  тыныч тавышны компьютерда «модельләштерергә» мөмкин түгел. Шуңа күрә ,без моңа гитара астында искиткеч җырлар җырлаучы дусларыбызның тавышын ишетергә кирәк булу сәбәпле генә җөрьәт иттек. Чарада катнашучылар гитара тарихы, аның популярлыгы, шагыйрь һәм язучыларның аңа карата мөнәсәбәте турында күп кенә яңа һәм кызыклы мәгълүмат белделәр, Бөек гитарада уйнаучыларны һәм заманча җыр башкаручыларны искә төшерделәр. Балалар үзләре гитара астында җырлар җырладылар, уеннарда катнаштылар. Учакта әзерләнгән бәрәңге белән сыйландылар. Чара күңелле, дустанә һәм җылы шартларда узды.

Татар халык орнаменты халык сәнгатенең үзенчәлекле һәм якты сәхифәсен тәкъдим итә. Декоратив-гамәли сәнгатьнең төп чарасы буларак, ул шул ук вакытта халык, аның мәдәнияте һәм сәнгате формалашуның катлаулы тарихын чагылдыра. Иштуган авыл мәдәният йорты белгечләре «Татар орнаменты» дигән мастер-класс үткәрделәр. Әлеге чараның максаты-балаларга татар халык костюмы тарихы турында яңа белемнәр бирү, ватанпәрвәрлек, үз ватаныңа карата мәхәббәт хисләре тәрбияләү, шулай ук кәгазь һәм инструментлар белән эшләү күнекмәләрен үстерү, хезмәт алымнарын башкарганда пөхтәлек һәм җыйнаклык, хезмәт сөючәнлек, тыңлау, аралашучанлык, активлык, хезмәт культурасы, коллективта эшли белү. Алып баручы орнамент төрләре турында сөйләде, баш киемнәре, милли күлмәк, бизәкләр, яулыкларлар күрсәтте. Моннан тыш, балалар карандаш ярдәмендә татар орнаментының гади бизәкләрен ясарга өйрәнделәр, аппликация белән эшләделәр — түбәтәй, алъяпкыч, читек һәм калфаклар бизәделәр.

КФХ Ахмадуллин И.Н. көче белән бистә территориясендә үлән чабылды

Иштуган авылы мәчетендә, бистә халкы көче белән, җыештыру эшләре үткәрелде,

Болгарда ислам дине кабул ителүнең 1100 еллыгына багышлап, Иштуган авылы мәдәният йорты белгечләре балалар белән мәчеткә экскурсиягә бардылар. Безнең экскурсиянең максаты - балаларда мәчет турында белемнәр формалаштыру, мәчет һәм ислам диннәре турындагы гади күзаллауларны үстерү иде. Үз милләтеңә һәм башка диннәргә хөрмәт хисе тәрбияләү. Мәчеттә үз-үзеңне тоту культурасы нигезләрен формалаштыру. Мәчеттә безне хөрмәтле имам Хәлил Мортазин каршы алды. Ул балаларны мәчетнең бөтен бүлмәләре белән таныштырды, мәчеткә килер алдыннан мөселман кешесенә нәрсә эшләргә кирәклеге турында сөйләде. Мәчеткә килүче хатын-кызларның  һәм ир-атларның киеме нинди булырга тиешлеге турында аңлатты. Мәчеттә бәйрәм һәм эш көннәрендә намаз укыйлар. Безнең дин Ислам, ә изге китап-Коръән дип атала. Мөселманнар намаздан Ходайга мөрәҗәгать итәләр. Мәчеттә яшь парларның никахлашуы, исем кушу, соңгы юлга озату, намаз уку кебек йолалар уза . Мондый экскурсияләр ярдәмендә балалар башка милләт һәм дин кешеләрен яхшырак аңлый , хөрмәт итә.

09.07.2022 ел көнне Иштуган авыл җирлегендә мөселманнар өчен изге Корбан бәйрәме үткәрелде.

Гаилә! Әнинең ягымлы тавышын, әтинең кайгыртучан кырыс тавышын хәтерләткән нинди матур сүз. Бу җылы, туган-тумачалары белән уңайлы йорт. Бу кешедә булган иң кыйммәтлесе. Барлык гаиләләр дә төрле, әмма һәр гаиләдә мәхәббәт, хөрмәт һәм үзара аңлашу хөкем сөрә. Иштуган авыл мәдәният йорты белгечләре тарафыннан гаилә ялы кичәсе үткәрелде: «Әти-әниләр һәм балалар – дөньяда алардан да дус юк!». Катнашучылар төрле биремнәр башкардылар: табышмакларга җаваплар таптылар, рәсемнәр буенча әкият персонажларын белделәр, әниләрен кулларыннан эзләп таптылар, кем турында яки җырда нәрсә турында җырланганын белделәр. Балалар гаиләгә багышланган төрле уеннарда һәм конкурсларда катнаштылар: “Тормышыңнан кызыклы тарихлар”, “Рифманы дәвам ит”, “Минем гаилә”, “Гаилә викторинасы” , ә моңа, әлбәттә, әти-әниләре ярдәм итте. Бәйрәм күңелле ,кызыклы  үтте һәм танып-белү белән генә чикләнмәде, күп кенә уңай хис-кичерешләр калдырды.

11 июль-Бөтендөнья шоколад көне. Бу бәйрәмне французлар уйлап тапкан, ә аннары ул башка илләрдә, шул исәптән Россиядә дә популярлыкка ия булган. 10 июль көнне Иштуган авыл мәдәният йорты белгечләре балалар белән «Дөньяда баллыдан татлы нәрсә булырга мөмкин?» дигән чара үткәрделәр. Чара башында балаларга какао-агачлар үсеше турында сөйләделәр, шоколадның килеп чыгу тарихы, аның Ауропага  һәм Россииягә ничек эләгүе һәм шоколадка дөньяда Покрова шәһәрендә бердәнбер һәйкәл куелуы турында сөйләделәр. Аннан алынган мәгълүматны викторина белән ныгыттылар .Аннары уеннар һәм конкурслар үткәрелде. Балалар «Шоколадный шоколад» кебек конкурсларда катнаштылар, анда «Шоколадка» сүзеннән башка сүзләр таптылар, «Шоколад кем ярата?» , "Твиксомания«, “Шоколадные говоруны" һәм башкалар. « Тәмле» бәйрәм барлык катнашучыларга да ошады.