ЯҢАЛЫКЛАР

Православие бәйрәмнәрен үткәрү, балаларны рус һәм удмурт халкының көнкүреше һәм гореф-гадәтләре белән таныштыру чаралары әхлакый сыйфатларны формалаштыру чыганагы булып тора. Безнең бистәдә православие традицияләрен хөрмәт итәләр һәм хөрмәт итәләр. 15 июнь көнне Иштуган авыл мәдәният йорты хезмәткәрләре "Рус Каенын Яратам" дип исемләнгән Троицага багышланган чара үткәрделәр. Элек – электән кешеләр урманны данлады һәм саклады, ә барыннан да элек халык каенканы-игелек, мәхәббәт һәм чисталык символы булган. Нәкъ менә рус чибәре-Каенкай безнең бәйрәмнең төп герое булды. Бу бәйрәм аша без балаларны Троица бәйрәме йолалары белән таныштырдык, шул рәвешле рус һәм удмурт халык мәдәниятенә, аның гореф-гадәтләренә мәхәббәт, бер-беребезгә карата хөрмәт, әниебезнең табигате турында кайгыртучанлык тәрбияләдек. Кудрявый чибәркәй турында озак сөйләгәннән соң, алып баручылар балаларны «Веночка»да уйнарга чакырдылар. Соңыннан без балалар белән каенны тасмалар белән бизәдек һәм аңа үз теләкләребезне әйттек. Аның тирәсендә әйлән-бәйлән йөрделәр, җырлар җырладылар, уеннар уйнадылар. Рус каенкасына багышланган бәйрәм җылы, якты, шатлыклы килеп чыкты!

Иштуган авыл җирлеге, Байлар Сабасы бистәсендә булып узган Сабантуй бәйрәмендә ат чабышларында катнашты

Иштуган авыл җирлеге, Байлар Сабасы бистәсендә булып узган Сабантуй бәйрәме кысаларында, атлар парадында катнашты

12 июнь - үзенчәлекле көн, Россия көне! Бу бәйрәм-милли бердәмлек һәм Ватаныбызның бүгенгесе һәм киләчәге өчен гомуми җаваплылык символы. Россия көнен безнең уртак кыйммәтләребез-ил өчен горурлык, аның чәчәк атуы өчен хезмәт итү теләге, үз җиреңә, гаиләгә, туганнарыбызга мәхәббәт белән бәйрәм итәләр. Бәйрәм уңаеннан Иштуган авыл мәдәният йортында «Россия каеннан якты» дип исемләнгән балалар рәсемнәре конкурсы үткәрелде. Катнашучылар бик зур фантазерлар булып чыктылар һәм биремгә бик иҗади якын килделәр. Яшь рәссамнар якты кояш, үз йортларын, табигатьне, якты чәчәкләр ясадылар. Балалар рәсем аша үз Ватанына, аның объятные урманнарына һәм кырларына мәхәббәт белдерделәр. Барлык рәсемнәрдә дә Россия Дәүләт флагы бар. Үз рәсеме аша һәр бала тырышты, үз Ватаныбыз өчен горурлык һәм без сезнең белән, россиялеләр-Россия гражданнары! Рәсемнәр әкияти, якты булып, чын күңелдән эшләнгән иде.

Чәчәкләр-һәр бәйрәмнең кирәкле элементы. Алар  универсаль бүләк һәм бизәнгеч булып торалар . Гофралы кәгазь бик йомшак, назлы һәм якты, шуңа күрә аннан нәрсә дә булса эшләү куркынычсыз һәм күңелле. 2 июнь көнне Иштуган авыл мәдәният йорты белгечләре гофрацияләнгән кәгазьдән чәчәкләр ясау буенча мастер-класс үткәрделәр. Очрашу барышында чарада катнашучыларны кул эшенең яңа үзенчәлекле төре белән таныштырдылар, әмма бик көйсез материал белән эшләү алымнары белән таныштырдылар, чәчәкләр ясау техникасын күрсәттеләр, композициянең идеаль компонентларын сайлап алу нечкәлекләре турында сөйләделәр һәм аны иң матур итеп ясау идеяләре белән уртаклаштылар. Барлык катнашучылар да зур кызыксыну белән сәнгать җитәкчесе артыннан күзәттеләр һәм үзләре дә шундый матурлыкны тудырдылар. Мастер-класс тату һәм иҗади атмосферада узды. Алар иҗади фантазияне үстерү, эстетик зәвык формалаштыру һәм төрле эшләнмәләр ясауның яңа техникаларын үзләштерү өчен менә дигән мөмкинлек булып тора.

Иштуган авыл мәдәният йортында асфальтта рәсем ясау конкурсы үтте. Асфальтта рәсем ясау- мавыктыргыч шөгыль генә түгел, ә әйләнә-тирә дөньяны танып белү, иҗат, фантазия, игътибар, вак моторика күнегүләре, иҗади сәләтләрне үстерү, ә иң мөһиме, яхшы кәеф тә. Асфальтта рәсем  ясап, балалар карандаш һәм пумала белән  кәгазьдә ясаганга караганда бөтенләй башка хисләр кичерәләр. Ахыр чиктә, асфальтта нинди рәсем ясау мөһим түгел, рәсем ясау процессы үзе мөһим, ул балаларга зур ләззәт бирә. Чара ахырына территориядәге барлык асфальт юллары төрле төстәге келәмгә охшап калды. Балалар үз рәсемнәре белән бөтен кешене тынычлыкка һәм яхшылыкка - бәхетле балачак нигезенә өндиләр.

Халык уеннары- ул безнең балачак, безнең традицияләр. Кем хәтерли үзгәрмәс качышлы, куышлы уеннарын. Алар кайчан барлыкка килде? Кем уйлап тапкан бу уеннарны? Бу сорауга бары тик бер генә җавап: алар халык тарафыннан булдырылган, шулай ук әкиятләр һәм җырлар. Иштуган авыл мәдәният йорты белгечләре яшьләр белән "халык уеннары"дип исемләнгән уен программасы үткәрделәр. "Яулык", "өченче артык", "Без, без ,без, идек", "ручек", "Кошки-мышки", "Алтын капкалар"," Ал кирәк, гөл кирәк"кебек бәйгеләрдә катнашучылар бер-бер артлы басып, рәхәтләнеп уйнадылар. Катнашучыларның һәркайсы үзләрен җитезлек, зирәклек, хәрәкәтчәнлек һәм үзгәргән хәлләргә тиз арада җавап бирә белүләрен тикшерде. Мондый чаралар үсеп килүче буынны тәрбияләүдә бик мөһим. Халык уеннары акыл, характер, ихтыяр тәрбиясенә зур йогынты ясый, әхлакый хисләрне үстерә, физик яктан ныгыта, рухи кәеф, халык иҗатына карата кызыксыну тудыра.

Безнең көннәрдә балаларны Ватан мәдәнияте һәм тарихы хәзинәләренә тарту, туган һәм үскән җиргә мәхәббәт тәрбияләү, үз халкы һәм Ватаныбыз өчен горурлык хисе тәрбияләү бик мөһим. Фольклор - халык зирәклеге хәзинәсе, бу безгә башка чорлардан килгән мөрәҗәгать, күңелләребез һәм намусыбыз өчен борчылу һәм чаң кагу. 9 июнь көнне, Россия халыкларының мәдәни мирас елы кысаларында, Иштуган авыл мәдәният йортында балалар өчен «уен әйлән-бәйлән " фольклор программасы булып узды, анда без үсеп килүче буынны халык гореф-гадәтләре белән таныштырырга, халык уеннары һәм әйлән-бәйлән уеннары белән таныштырырга тырыштык. Без балаларны урамда каршы алдык һәм барыбызны да "әйлән-бәйлән" уйнарга чакырдык. Музыка астында катнашучылар «әйлән-бәйләндә без булдык»дигән әйлән-бәйлән оештырдылар. Аннан соң табышмаклар чиштеләр, мәкальләр һәм әйтемнәр белемнәрен күрсәттеләр. Барлык материал балаларга уен формасында бирелде. Балалар бик теләп халык уеннарын уйнадылар, алар өчен "Как у дяди Трифона", "Ручеек", "Яшерәм яулык", "Горелки", "Самовар", "Кәрия-Зәрия". Балалар халык уеннары бик күп төрле һәм үз-үзләренә игелек китерүләренә инандылар.

Үлән чабу – теләсә кайсы территорияне төзекләндерү буенча иң мөһим чараларның берсе. Чабылмаган җирләр, тиз үсә торган чүп үләннәре өчен бик уңай җирлеккә әверелә. Алар белән көрәшнең нәтиҗәлелеге вакытка бәйле – аларны үз вакытында чабу. Шулай ук узган елдан калган коры үләннәр кояш астында җиңел янып китучән була, бу үз чиратында янгын куркынычы очракларын арттыра.

Җәй – искиткеч вакыт. Балалар түземсезлек белән каникул башлануын көтә. Балаларны яклау көне – бәйрәм оештыру өчен менә дигән форсат. Иштуган авыл мәдәният йорты белгечләре Балаларны яклау көненә багышланган "Планета елмай – объективта җәй" дип исемләнгән күңел ачу-уен чарасы үткәрделәр. Алып баручылар балаларны бәйрәм һәм җәйге каникуллар башлану белән котладылар, «дуслык» темасына викторина үткәрделәр. Балалар бик теләп төрле уеннар уйнадылар, төрле конкурсларда катнаштылар. Алар барлык биремнәрне дә бик яхшы үтәп, үзләренең эрудицияләрен, зирәклекләрен һәм җитезлекләрен күрсәттеләр. Бәйрәм бик күңелле үтте, программа ахырында барлык балалар да призлар белән бүләкләнде.