ЯҢАЛЫКЛАР

Курчаклар балалар уенчыклары буларак тарихка кадәрге чорда ук барлыкка килгән. Алар формасы буенча шактый примитив булганнар, кешеләрнең яки тере затларның тышкы кыяфәтен сурәтләгәннәр. Вакыт узу белән курчаклар ясау индустриягә әверелде. Мондый курчаклар күп халыкларның дини традицияләрендә мөһим урын алып торган. Аларны махсус очракларда, бәйрәмнәрдә ясаганнар, һәм алар озак вакыт хуҗаларына изге хезмәт башкарганнар. Иштуган мәдәният йорты һәм китапханә белгечләре Пушкин картасы буенча «Һәр йортның үз уенчыклары бар» фольклор сәгате үткәргәннәр. Мастер-класста катнашучылар төрле чүпрәк курчаклар белән таныштылар, аларның билгеләнеше һәм халык традицияләре белән бәйләнеше турында белделәр. Әңгәмә барышында халык мәдәнияте чыганаклары белән танышу традицион халык уенчыгын үзләре ясау мөмкинлеге белән үрелеп барды. Курчак ясау буенча мастер-класс йөрәкләрдә онытылмас тәэсир калдырды. Барлык катнашучылар да үз эшләренең нәтиҗәләреннән канәгать калдылар.

Иштуган авыл җирлеге территориясендә урамнарны кардан чистарту оештырылды һәм авылның барлык урамнары һәм тыкрыклары чистартылды

2023 елның 05 һәм 07 декабрендә  Иштуган бистәсендэ зиратны җыештыру өмәсе узды. Халык көче белән зур агачларны кисеп, чүп-чарны җыештырдылар.

 Россия халыклары мәдәнияте дөньяда иң күптөрлеләрнең берсе. Безнең ил территориясендә 190 нан артык халык яши, аларның һәрберсе аерым-аерым үз кабатланмас мәдәниятенә ия. Һәм саннар күбрәк булган саен, бу халыкның бөтен ил мәдәниятенә керткән өлеше дә сизелерлек була. Иштуган мәдәният йорты һәм китапханә белгечләре ТРда милли мәдәниятләр һәм традицияләр елына багышланган «Россия халыкларының милли мәдәнияте» дигән телдән журнал үткәрделәр.  

 Иштуган мәдәният йорты һәм китапханә белгечләре балалар белән икмәк көненә танып белү сәгате үткәрделәр. Чарада икмәк, аның кеше тормышында әһәмияте, икмәккә сакчыл мөнәсәбәт турында сүз барды. Балалар блокадалы икмәк кисәген искә төшерделәр, аның зур кыйммәте бар дигән нәтиҗәгә килделәр. 

 Иштуган мәдәният йортында, китапханә белән берлектә, өлкән буын өчен «Өйдә пешкән ризык исе» дигән кич утыру чарасы узды. Чара милли мәдәниятне саклау һәм үстерү, фольклор халык гореф-гадәтләрен, йолаларын һәм бәйрәмнәрен торгызу максатларында оештырылды. Очрашулар - безгә мирас итеп бирелгән халык традицияләренең берсе. Мондый очрашулар көндәлек тормышны төрлеләштерергә ярдәм итә. Олы яшьтәгеләр чәй эчкәндә балачакларын искә төшереп, яшь чакта эш көненнән соң утырышларга килүләрен сөйләделәр. Кунаклар өчен күңел ачулар оештырылды, табышмаклар чишелде, пироглар һәм чәй турында викторинада катнаштылар, пирогларның рецептлары белән уртаклаштылар, яшьлекләренең җырларын җырладылар.  Чара ахырында катнашучылар өй пироглары белән хуш исле чәй эчтеләр. Чара олы яшьтәге кешеләргә уңай эмоцияләр, уңай энергия һәм күп яңа тәҗрибәләр китерде.

Безнең көннәрдә гитарада уйнау популярлаша бара. Бу аеруча яшьләр арасында ачык күренә. Турпоходлар, җәйге сәламәтләндерү лагерьлары бард башкаручылары җырларына гитара белән учак янында утырмыйча бик сирәк була. Музыка - һәр яшьтә шатлык чыганагы. Кечкенә чагында ук бала сәнгатьнең сихри көчен ача һәм, тәэсирләре җитәрлек бай булса да, аларны үзенең «иҗади продуктында» музыка аша белдерергә омтыла. Музыкаль иҗади эшчәнлек барышында балада иҗади күзаллау, фикерләү, коммуникатив күнекмәләр, эмпатия, башка кешенең позициясен кабул итү сәләте үсә, аның киләчәк рефлексиясе нигезләре барлыкка килә. Иштуган мәдәният йорты һәм китапханәсе белгечләре ПК буенча «Гитарада уйнау» мастер-классы уздырдылар. Гитарада уйнарга өйрәнергә теләгән күп укучылар моны эшләү гаҗәеп авыр дип саныйлар. Ләкин Иванов Петр Иванович мондый куркуларны бетерде. Дәрес башында катнашучыларга гитара тарихы һәм аның төрләре, тавыш чыгару ысуллары турында бераз сөйләде. Аннары мастер-класста катнашучыларны дөрес утыртырга, кулларны куярга һәм иң гади аккордларга өйрәтте. Ахырда барысына да җыр сүзләре язылган кәгазьләр таратылды. Катнашучылар аны гитарада башкарырга һәм җырларга тырыштылар.

Мастер-класс барлык теләүчеләр, яңа килүчеләр һәм беркайчан да гитара тотмаганнар, үзлектән шөгыльләнергә тырышучылар һәм музыканы яратучылар өчен узды.

Иштуган мәдәният йорты һәм китапханә белгечләре яшьләр белән "Телефон терроризмы" дигән әңгәмә үткәрделәр. Әлеге әңгәмә яшьләрдә толерантлык, шәфкатьлелек, гомумроссия гражданлык үзенчәлеген формалаштыру, патриотизм тәрбияләү, Ватанга хөрмәт тәрбияләү максатыннан үткәрелде. Тыңлаучылар өчен видеороликлар күрсәтү хикәясе әзерләнде. Аннары "Нәрсә дөрес, ә нәрсә дөрес түгел" уенын уйнадылар. Әңгәмәдә катнашучылар толерантлык, үзара хөрмәт һәм уяулык кына терроризмның үсеп килүче социаль базаларын кисәтергә, җинаятьчеләрнең җәмгыятьтә ярдәмгә өметләрен өзәргә мөмкинлек бирәчәк дигән нәтиҗәгә килделәр. Ахырда буклетлар таратылды.

 Монисто – удмурт хатын-кызларының традицион күкрәк бизәге. Монисто берничә рәт җепләрдән тезелгән муенсадан тора, аларга тәңкәләр, муенсалар һәм башка бизәнү әйберләре тегелгән. Иштуган мәдәният йорты һәм китапханәсе белгечләре "Үз кулларың белән монисто ясау" буенча мастер-класс үткәрделәр. Китапханәче Кириллова Г.Н. монистоның барлыкка килү тарихы турында сөйләде һәм аның төрләре белән таныштырып узды. Биҙәлеш өчен нигезне ничек ясарга кирәклеген аңлаттылар, тәңкәләрдән дөрес композиция урнаштырырга һәм аларны әйбергә тегәргә өйрәттеләр. Үз кулларың белән тәңкәләрдән яңгырашлы, кыңгыраулы муенса ясау бөтенләй авыр түгел, иң мөһиме – сабырлык, игътибарлылык һәм тырышлык.

Әкиятләр иле-дөньядагы иң гаҗәп һәм иң матуры. Монда гына болытлар астында тиз генә очып йөрүче келәм-самолетны күрергә яки урманда кеше тавышы белән сөйләшүче соры бүре белән очрашырга, яки очраклы рәвештә Убырлы карчыкның Иске өенә тап булырга мөмкин. «Мәктәп укучылары өчен Мәдәният» проекты кысаларында Иштуган мәдәният йортында балалар, китапханә белән берлектә, «Әкият иленә»әдәби сәяхәт ясадылар.