ЯҢАЛЫКЛАР

Иштуган авылы мәчетендә, бистә халкы көче белән, җыештыру эшләре үткәрелде,

Болгарда ислам дине кабул ителүнең 1100 еллыгына багышлап, Иштуган авылы мәдәният йорты белгечләре балалар белән мәчеткә экскурсиягә бардылар. Безнең экскурсиянең максаты - балаларда мәчет турында белемнәр формалаштыру, мәчет һәм ислам диннәре турындагы гади күзаллауларны үстерү иде. Үз милләтеңә һәм башка диннәргә хөрмәт хисе тәрбияләү. Мәчеттә үз-үзеңне тоту культурасы нигезләрен формалаштыру. Мәчеттә безне хөрмәтле имам Хәлил Мортазин каршы алды. Ул балаларны мәчетнең бөтен бүлмәләре белән таныштырды, мәчеткә килер алдыннан мөселман кешесенә нәрсә эшләргә кирәклеге турында сөйләде. Мәчеткә килүче хатын-кызларның  һәм ир-атларның киеме нинди булырга тиешлеге турында аңлатты. Мәчеттә бәйрәм һәм эш көннәрендә намаз укыйлар. Безнең дин Ислам, ә изге китап-Коръән дип атала. Мөселманнар намаздан Ходайга мөрәҗәгать итәләр. Мәчеттә яшь парларның никахлашуы, исем кушу, соңгы юлга озату, намаз уку кебек йолалар уза . Мондый экскурсияләр ярдәмендә балалар башка милләт һәм дин кешеләрен яхшырак аңлый , хөрмәт итә.

09.07.2022 ел көнне Иштуган авыл җирлегендә мөселманнар өчен изге Корбан бәйрәме үткәрелде.

Гаилә! Әнинең ягымлы тавышын, әтинең кайгыртучан кырыс тавышын хәтерләткән нинди матур сүз. Бу җылы, туган-тумачалары белән уңайлы йорт. Бу кешедә булган иң кыйммәтлесе. Барлык гаиләләр дә төрле, әмма һәр гаиләдә мәхәббәт, хөрмәт һәм үзара аңлашу хөкем сөрә. Иштуган авыл мәдәният йорты белгечләре тарафыннан гаилә ялы кичәсе үткәрелде: «Әти-әниләр һәм балалар – дөньяда алардан да дус юк!». Катнашучылар төрле биремнәр башкардылар: табышмакларга җаваплар таптылар, рәсемнәр буенча әкият персонажларын белделәр, әниләрен кулларыннан эзләп таптылар, кем турында яки җырда нәрсә турында җырланганын белделәр. Балалар гаиләгә багышланган төрле уеннарда һәм конкурсларда катнаштылар: “Тормышыңнан кызыклы тарихлар”, “Рифманы дәвам ит”, “Минем гаилә”, “Гаилә викторинасы” , ә моңа, әлбәттә, әти-әниләре ярдәм итте. Бәйрәм күңелле ,кызыклы  үтте һәм танып-белү белән генә чикләнмәде, күп кенә уңай хис-кичерешләр калдырды.

11 июль-Бөтендөнья шоколад көне. Бу бәйрәмне французлар уйлап тапкан, ә аннары ул башка илләрдә, шул исәптән Россиядә дә популярлыкка ия булган. 10 июль көнне Иштуган авыл мәдәният йорты белгечләре балалар белән «Дөньяда баллыдан татлы нәрсә булырга мөмкин?» дигән чара үткәрделәр. Чара башында балаларга какао-агачлар үсеше турында сөйләделәр, шоколадның килеп чыгу тарихы, аның Ауропага  һәм Россииягә ничек эләгүе һәм шоколадка дөньяда Покрова шәһәрендә бердәнбер һәйкәл куелуы турында сөйләделәр. Аннан алынган мәгълүматны викторина белән ныгыттылар .Аннары уеннар һәм конкурслар үткәрелде. Балалар «Шоколадный шоколад» кебек конкурсларда катнаштылар, анда «Шоколадка» сүзеннән башка сүзләр таптылар, «Шоколад кем ярата?» , "Твиксомания«, “Шоколадные говоруны" һәм башкалар. « Тәмле» бәйрәм барлык катнашучыларга да ошады.

Иштуган бистәсендә тимер юл платформасына алып баручы җәяүлеләр юлындагы ут баганаларына, вертикаль яшелләндерү өчен чәчәк чүлмәкләре утыртырга тимер ныгытмалар куелды.

Иштуган авыл мәдәният йорты белгечләре "Ах, бу... җәй!" дип исмеләнгән күңелле аралашу чарасы уздырдылар. Мондый очрашулар гадәти тормышны төрлеләндерергә ярдәм итә. Чәй табыны артында өлкәннәр балачакларын бик теләп искә алдылар, яшь чагында ничек утыруларга килүләре турында сөйләделәр. Чара җыр-такмаклар, гармуннар, халык биюләре, милли уеннар белән үрелеп барды. Өлкәннәр өчен мондый чаралар бер-берсе белән дустанә мөнәсәбәтләрне җайга салырга мөмкинлек бирә, пенсионерларның яңа талантларын һәм мөмкинлекләрен ача. Барлык катнашучылар да күтәренке кәеф һәм күтәренке кәеф алдылар.

Иштуган авыл мәдәният йорты белгечләре яшьләр белән Халыкара наркоманиягә каршы көрәш көненә багышланган «Бәйлелек бәясе» дип исемләнгән әңгәмә үткәрделәр. Чараның максаты булып сәламәт яшәү рәвешен пропагандалау, наркотиклар куллануның нәтиҗәләре белән танышу, наркотик матдәләрне кулланучы һәм башка наркотиклар белән мавыктырырга омтылучы затлар белән үз-үзеңне тоту күнекмәләре һәм наркотик матдәләр куллануга карата тискәре мөнәсәбәт формалаштыру торды. Балалар Тәмәке тарту, наркомания һәм токсикомания кебек зарарлы гадәтләр һәм сәламәтлек өчен аеруча куркыныч булган зарарлы гадәтләр турында искә төшерделәр. Яшүсмерләр сөйләшүгә актив кушылдылар, тормыштан зарарлы гадәтләрнең кеше сәламәтлегенә һәм үз-үзен тотышына начар йогынты ясавы, тормышларын психотроп матдәләр куллану белән бәйләргә кирәкме-юкмы икәнлеге турында мисаллар китерделәр. Сәнгать җитәкчесе белән бергә яшүсмерләр наркомания турында кайбер мифларны чиштеләр, тәмәке тарту тәкъдименә бер тавыштан «Юк!» дип, сәламәт яшәү рәвеше өчен тавыш бирделәр. Һәр катнашучыга мәгълүмати буклетлар таратылды.

Иштуган авыл җирлегендә яктырткычларны алыштыру буенча эш үткәрелде

 «Гырон быдтон" – удмуртларның язгы-җәйге яшьләр циклы бәйрәмнәренең берсе. Аның исеме удмурт теленнән «җир сөрү ахыры»дип тәрҗемә ителә. Гадәттәгечә, бәйрәмне болыннар чәчәк атканда үткәрәләр. Бу көнне удмуртлар һава торышы өчен күкләргә рәхмәт әйтәләр һәм уңыш турында дога кылалар. 2 июльдә Баулы муниципаль районының Кит-Күл авылында «Гырон Быдтон»удмурт мәдәнияте республика бәйрәме узды. Бәйрәмгә Татарстан халыклары Ассамблеясе, ТР удмуртларының милли-мәдәни автономиясе, Удмуртия Республикасының Мәдәният һәм милли сәясәт министрлыгы вәкилләре килгән иде. Бәйрәм «тормыш бишеге» дип исемләнгән театральләштерелгән тамаша белән башланып китте. Җиргә бөртек утыртудан, беренче шытымнардан һәм уңышны җыеп алудан игенчелек циклын күрсәттеләр. Бәйрәм аланында милли аш – су, «Гырон быдтон шудонъес» милли удмурт һәм спорт уеннары, традицион удмурт уеннары һәм «Кужым мертан» («Мера сила») уеннары, декоратив - гамәли сәнгать эшләнмәләре күргәзмә-сатулары оештырылган иде. «Айкай» Удмурт дәүләт фольклор җыр һәм бию театры, «әбиләр из Бураново» фольклор коллективы, «Эктоника» удмурт эстрадасының яшь артистлары концерты һәм башка артистлар бәйрәмнең хедлайнерлары булдылар. Бәйрәмдә Иштуган авыл мәдәният йортының "Тюрагай" удмурт фольклор коллективы катнашты һәм Диплом белән бүләкләнде.