ЯҢАЛЫКЛАР

Сатыш авылы мәдрәсә музеенда Актаныш районыннан килгән кунаклар өчен экскурсия үткәрелде. Кунаклар музейдагы экспонатларны зур кызыксыну белән карадылар, үзләрен кызыксындырган сорауларга җаваплар ишеттеләр. Аеруча  19 гасыр ахыры 20 гасыр башына караган хатын-кыз, ир-ат киемнәренең тегелеше, формасы аларны җәлеп итте.

Саба районы музейлар системасы хезмәткәрләре Сатыш авылы өлкәннәре белән Арча районына сәяхәт кылдылар.Сәяхәтебез педагогик көллияттә урнашкан "Әлифба" музееннан башланды. Анда без дөньяның төрле илләреннән килгән 166 әлифба китаплары һәм аларны язучы Сәләй Вәгыйзов белән Рәмзия Валитоваларның тормыш юллары белән таныштык. Юлны дәвам итеп Г. Тукай исемендәге рухи- мәгърифәт узәгенә килдек. Үзәкнең эшчәнлеге белән таныштык. Г. Курсави, Г.Камал, М.Мәһдиев музейларында булып, куп кенә мәгълумәтләр алдык. Сәяхәтебезнең ахырында "Казан арты" тарих-этнография музеенда булып, Арча тарихы белән танышып, музей хезмәткәрләре, тарих сөючеләр белән әңгәмә  корып, тәжрибә уртаклаштылар.

Явлаштау авыл китапханәсе мәдәният йорты белән берлектә Халыкара грамоталылык көне кысаларында «Грамотага өйрәнү - һәрвакыт кирәк» дигән күргәзмә — викторина оештырды. Укучылар бәйрәмнең тарихы белән таныштылар, туган телнең чисталыгын һәм сөйләмнең дөреслеген саклауның мөһимлеге турында фикер алыштылар. Китапханәче балаларга орфография буенча белемнәрен практикада тикшерергә тәкъдим итте. Балалар  грамматик хаталар таптылар, аерым хәрефләрдән сүзләр төзеделәр һәм кызыклы грамматик «мисаллар» чиштеләр.  Биремнәрне үтәгәндә сүзлекләр һәм белешмәлекләрне актив кулландылар. Балалар викторина сынауларын уңышлы уздылар.  Һәрдаим укып,  хәтерне ныгытып, грамоталылыкны даими арттырырга кирәк дигән нәтиҗәгә килделәр.

Әдәплелек-шәхесне яхшы гадәтләре, игелекле эшләре һәм белемлелеге белән характерлый торган характер сыйфаты. Әдәплелек дигәндә, гадәттә, кешеләр белән ихтирамлы һәм әдәпле аралаша белүне, компромисс табарга һәм капма-каршы карашларны тыңларга әзер булуны аңлыйлар. Әдәплелек яхшы гадәтләр һәм этикетны белү чагылышы булып санала. Бүген китапханәгә килгән балалар белән Әдәплелек турында сөйләштек. Чараның икенче өлешендә балалар өйдә укырга китаплар сайладылар.

6 сентябрь көнне Чабья-Чурча авыл клубында (күчмә китапханәдә) Олы Нырты авыл китапханәсе белән берлектә "Кол Гали татар шагыйре һәм фикер иясе» дигән әдәби сәгать үткәрелде.Чарада катнашучылар урта гасырларның бөек шагыйре Кол Гали биографиясе, аның әдәби иҗаты белән таныштылар. Төрки әдәбиятның күренекле вәкиле һәм «Кыйсса белән Йосыф» әсәренең авторы Кол Гали бу поэманың мәдәни әһәмияте зур, һәм нәкъ менә шушы поэма ярдәмендә Кол Гали үзенең исемен мәңгеләштергән һәм шуның аркасында без бу кешенең исемен беләбез. Чара мәдәни үсеш, туган як тарихына мәхәббәт һәм сакчыл караш тәрбияләү, горурлык һәм толерантлык хисләре максатында үткәрелде.

Күңелле, позитив, урыны-урыны белән көлкеле китапларны уку эч пошканнан, күңелсезлектән менә дигән иң яхшы дару. Бу китапларны теләсә нинди яшьтә дә, берничә тапкыр да укырга мөмкин, һәм барыбер күңелле,  кызык булачак! Чөнки бу иң яхшы, иң игелекле китаплар. 6 сентябрь көнне Шәмәрдән авыл китапханәсендә яшь укучылар өчен “Мәктәп тарихы, күңелле, кызыклы” дигән китапханә ишегалды оештырылды. Анда балалар хозурына мәктәптә булган маҗаралар турында кызыклы хикәяләр, көлке вакыйгаларны туплаган китаплар куелды. Балалар рәхәтләнеп китаплар карадылар, үзләре белән булган кызыклы мәктәп тарихларын искә төшерделәр.

Яңалыкларны яратмый торган кеше табылырмы? Әлбәттә, юк. Барысы да бик кызыксынучан. Кызыксындырган бөтен яңа нәрсәләр турында газета-журналлар сөйләр. 6 сентябрь көнне Олы Нырты авылы китапханәсендә «Безнең матбугат бөтен мәнфәгатьләргә " дигән мәгълүмат сәгате үткәрелде. Теләгән һәркемгә журналлар карап чыгу, кызыксындырган сораулар буенча консультация алу мөмкинлеге бирелде. Тәкъдим ителгән материаллар һәр укучыга теләсә кайсы темага үзләрен кызыксындырган мәгълүматны табарга мөмкинлек бирәчәк. Китапханәче вакытлы матбугатка кыскача күзәтү ясады. Укучыларга популяр, кызыклы һәм файдалы газета-журналлар тәкъдим итте.

«Туган як» җәмгыятендә ашлык җыю тәмамлануга якынлаша. Кыр эшчеләре тынычлык, йокы һәм ял белмичә, тулы көч белән эшлиләр. Мондый җәйге, эссе көннәрдә Кече Шыңар авыл мәдәният йортының" Рәшә " агитбригадасы үз хезмәт геройларына ярдәм итәргә карар итә һәм "Бай кырларым, сез"тематик программасы белән кырга чыга. Такмаклар җырлыйлар, шулай ук "Игенчегә», «Матур булсын» һ.б. җырлар яңгырый. Авыр, әмма мактаулы хезмәте өчен рәхмәт сүзләре кирәкми, алар механизаторлар адресына концерт барышында яңгырый һәм, әлбәттә, биюләр.Авыл хезмәтчәннәре артистларга яхшы кәеф һәм алга таба казанышларга илһам биргәннәре өчен рәхмәт белдерделәр.

Ел саен 3 сентябрьдә Россия терроризмга каршы көрәштә теләктәшлек көнен билгеләп үтә. Бу көн 2004 елның беренче сентябрь көннәрендә Беслан шәһәрендә булган фаҗигале вакыйгаларга багышланган. Террорчылык гамәлләре корбаннарын искә төшереп,бу җинаятьче акылсызлыкның үсүенә юл куймас өчен без террорчылыкка каршы торуда бердәм булырга тиешбез. Явлаштау авыл китапханәсе террорчылыкка каршы көрәштә теләктәшлек көненә багышланган «Терроризмга “Юк” дибез» исемле хәтер сәгате үткәрде. Чара барышында балаларга терроризмның нәрсә икәнлеге турында сөйләде, террорчылык акты вакытында үз-үзеңне тотуның төп кагыйдәләрен искә төшерделәр, «чит кеше» ситуациясендәге гамәлләрне тикшерделәр. Бесланның коточкыч фаҗигасенә аерым игътибар бирелде, балаларга  вакыйгалар хроникасы, террорчыларның рәхимсезлеге һәм кешелексезлеге, спецназның, укытучыларның һәм ата-аналарның батырлыгы  турында сөйләнде.

5 сентябрьдә «Террорчылыкка каршы теләктәшлек көне» кысаларында Лесхоз өлкәннәр һәм инвалидлар интернат-йортында мәдәният йорты хезмәткәрләре, китапханә белән берлектә, «Террорчылыкны туктату. Экстремизмга-юк! Дөньяга тынычлык кирәк!». Өлкән яшьтәге кешеләр һәм сәламәтлек мөмкинлекләре чикләнгән кешеләр еш кына куркынычсызлык чараларын санга сукмыйлар һәм оныталар. Шуңа күрә мондый гражданнарның шәхси куркынычсызлыгы белән бәйле проблемалар бик актуаль. Тәрбияләнүчеләрне «Террорчылык» төшенчәсе, аның барлыкка килү сәбәпләре, мөмкин булган нәтиҗәләр, куркыныч килгәндә үз-үзеңне тоту кагыйдәләре, шикле предметлар табылганда мөмкин булган гамәлләр белән таныштырдылар. Чараның төп максаты катнашучыларны экстремаль һәм гадәттән тыш хәлләрдә дөрес ориентлашырга һәм эш итәргә, психологик яктан үз-үзеңне яклауга әзер булырга, шикле кешеләргә, предметларга, теләсә нинди шикле вак-төяккә игътибар итәргә, шикле кешегә кичекмәстән хәбәр итәргә өйрәтү иде.