ЯҢАЛЫКЛАР

Игелек һәрвакыт кешелеккә яшәү көче һәм энергиясе алып килгән. Бу сыйфат безнең дөньяда зур роль уйный, чөнки игелекле гамәлләр кылганда без шатлык белән тулабыз һәм башка кешеләрне шатлык белән тутырабыз — бәхетлерәк булабыз. Күпләр яхшылык-көч чагылышы дип саный, ә кайберәүләр моны — йомшаклык дип уйлый. Китапханәгә килүчеләргә Игелекнең нәрсә икәнен, нинди кешене игелекле дип атарга мөмкин булуын, аны нинди гамәлләр бизәве турында сөйләнде. Бу тема буенча әңгәмә һәм әдәби уку үткәрелде.

Китапханәдә бүген аеруча шау- шулы һәм күңелле булды.Кунакка малайлар һәм кызлар килде.Китарханәче алар өчен төрле ил балалары арасындагы дуслыкка һәм үзара аңлашуга багышланган кызыклы программа әзерләде.Китапханәче балаларны В.Осеева,Е.Пермяк һәм башка авторларның дуслык турында язган искиткеч китаплары белән таныштырды.Чараның икенче өлшендә балалар игелекле һәм гыйбрәтле "Кубик һәм Тобик" мультфильмын карадылар.Ул тагын бер кат дуслык һәм үзара ярдәмләшүнең мөһимлеген искә төшерде.

5 сентябрьдә татар язучысы һәм тәрҗемәчесе Фирая Зиатдиновага 80 яшь тула. 5 сентябрь көнне Ике басу Арташ авыл китапханәсе «Татар прозасы дөньясында»дигән әдәби сәгать үткәрде. Китапханәче язучының биографиясе турында сөйләде. Балалар китап күргәзмәсе белән таныштылар.Аның һәр шигыре үзенең моңлылыгы белән үзенә җәлеп итә.

5 нче сентябрь көнне Саба балалар сәнгать мәктәбенең Шәмәрдән филиалының тынлы уен кораллары бүлеге укытучысы Фәтхуллин А.А. Шәмәрдән мәдәният йорты белгече Фәтхуллина С.М. белән берлектә Терроризмга каршы көрәш көненә багышланган "Хәзерге дөньяда куркынычсызлык" дигән әңгәмә үткәрделәр. Әлеге чараның максаты - укучыларда терроризмның асылын аңлау һәм хәзерге заман куркынычы шартларында саклану  кагыйдәләрен формалаштыру. Әңгәмә башында уяулык һәм үз иминлекләре өчен җаваплылык кирәклеге турында профилактик әңгәмәләр үткәрелде. Террористик актлар белән бәйле узган елларның фаҗигале вакыйгалары турында сөйләүгә аерым игътибар бирелде. Күрсәтмәлелек өчен укучыларга Бесландагы фаҗига турында "Беслан - прерванный урок" дигән эчтәлекле видеоматериал күрсәтелде. Фильмны карау балаларда тирән кичерешләр уятты һәм кеше гомеренең кыйммәте турында уйланырга мәҗбүр итте. Чара укучыларга терроризмга каршы торуның мөһимлеген һәм саклану чараларын үтәү кирәклеген аңларга мөмкинлек бирде. Бу әңгәмә үсеп килүче буында гражданлык позициясен формалаштыруга һәм башкаларның кайгысын уртаклашу хиссиятен үстерүгә ярдәм итте.

4 сентябрь көнне Иштуган мәдәният йорты һәм китапханәсе белгечләре террорчылыкка каршы бердәмлек көненә багышланган «Терроризм-киләчәккә куркыныч» исемле балалар хәтере дәресе үткәрделәр. Башта әңгәмә үткәрелде. Террорчыларның кемнәр булуы, аларның тирә-юньдәгеләр өчен нинди куркыныч тудыруы һәм аларны ничек танып була икәне турында сөйләделәр. Теракт шартларында үз-үзеңне тотуның төп кагыйдәләренә, террорчылык актларын булдырмау максатында уяулык күрсәтүгә аерым игътибар бирелде. Аннары балаларны Беслан шәһәрендәге фаҗигале вакыйгалар тарихы белән таныштырдылар. Террорчыларның рәхимсезлеге һәм кешелексезлеге, спецназ һәм укытучыларның батырлыгы һәм батырлыгы, балаларның куркуы турында сөйләделәр. Вакытында һәлак булганнарның барысын да бер минут тынлык белән хөрмәтләделәр. Чара барышында күгәрченнәрне оригами техникасында ясадылар. Чара ахырында барлык катнашучылар Бесландагы теракт вакытында һәлак булган балаларга багышланган җыр тыңладылар.

Патриотик тәрбия бирү максатыннан һәм террорчылыкка каршы көрәштә теләктәшлек көне кысаларында 4.09.2025 конне "Саба балалар сәнгать мәктәбе"нен хореография бүлеге укучылары (укытучылары А.З.Мөбәрәкҗанова), хәтернең, тынычлыкның мөһимлеген һәм кеше тормышының кыйммәтен искә төшереп, Саба туган якны өйрәнү музеена экскурсия ясадылар. Экскурсия вакытында балалар музейдагы иң кыйммәтле экспонатлар белән таныштылар. Бу-Саба районы тарихын һәм мәдәниятен ачучы материаллар.  Алар арасында — мамонт сөякләре, солдат хатлары коллекциясе, Бөек Ватан сугышында катнашучыларның бүләкләү кәгазьләре күчермәләре, археологик табылдыклар, акча билгеләре коллекцияләре, Г.Тукай һәм аның замандашларының скульптур сурәтләре (авторы — К. Җамитов), өч дәрәҗә Дан ордены кавалеры — снайпер Абдулла Мотыйгуллинның шәхси әйберләре, Советлар Союзы Герое Вәли Хаҗиевнең шәхси әйберләре һ.б. 5D кинозалында балалар районыбызның үткәненә, бүгенгесенә һәм киләчәгенә "очыш ясадылар". Шулай ук музей залларында заманча компьютер һәм мультимедиа технологияләре дә балаларда зур кызыксыну уятты.

Музейга бару укучыларда җирле тарихны һәм мәдәни мирасны тирәнтен аңлау өчен ярдәм итәчәк.

Саба урман хуҗалыгы тарихы музеенда активистларыбыз өчен «Безгә бу турыда хәтерләмәскә ярамый! " дип исемләнгән мәгълүмат сәгате үткәрелде. Бу чара 1941-1945 еллардагы  Бөек Ватан сугышында Җиңүнең 80 еллыгына багышланды. Музей хезмәткәрләре үсеп килүче буынны тарих һәм әдәбият аша Бөек Ватан сугышы вакыйгаларына кызыксынуны арттырырга өндиләр. Чарада халкыбызның зур сынауларга дучар булуы турында тарихи фактлар тәкъдим ителде. Тарихи мәгълүматларда Бөек Ватан сугышы үзенең масштаблары, җимерелүләре һәм корбаннары буенча иң коточкыч фаҗига булуы куренә.

2025 елның 3 сентябрендә "Саба балалар сэнгать мәктәбе"нен хореография бүлеге укучылары өчен хореография Кабинетында куркынычсызлык техникасы буенча Инструктаж үткәрелде. Укытучы Мөбарәкҗанова А.З. кием һәм аяк киеме таләпләрен, залда үз-үзеңне тоту кагыйдәләрен (станокларда асылынып тормаска, көзгеләр белән сак эш итәргә), аппаратураны мөстәкыйль рәвештә кабызуны тыюны игълан итте. Укытучы күрсәтмәләрен үтәүнең мөһимлеге, үзеңне начар хис итү турында хәбәр итәргә кирәклеге, шулай ук ашыгыч хәлләрдә, мәсәлән, чит исләр барлыкка килгәндә яки төтен чыкканда үз-үзеңне тоту кагыйдәләре турында билгеләп үтелде. Инструктаж узгач, укучылар журналга кул куйдылар.

Ел саен, 3 сентябрьдә, Россия террорчылыкка каршы көрәштә теләктәшлек көнен билгеләп үтә. Бу 2004 елның сентябрендә Бесланда бөтен илне һәм бөтен дөньяны тетрәндергән фаҗигале вакыйгалар истәлегенә билгеләнгән матәм датасы. Ул хәзерге кешелекнең иң бөек бәла — казаларының берсе-халыкара террорчылыкка каршы көрәшнең мөһимлеген ассызыклый. Россия өчен бу көн кайгы көне булды, ә дата Россия Федерациясе Президенты Указы белән террорчылыкка каршы көрәштә теләктәшлек көне дип игълан ителде.

Бүген, 2025 елның 3 сентябрендә, «Х.һәм А.Вәлиуллиннар исемендәге Саба балалар сәнгать мәктәбенен» укытучылары Газизова Гүзәл Равил кызы һәм Галиева Эльвира Раеф кызы укучылары өчен “Без террорга каршы!” темасына дәрес - әңгәмә үткәрделәр.

Чараның төп максаты - уяулык күрсәтү зарурлыгына игътибарны юнәлтү, теракт шартларында үз-үзеңне тотуның төп кагыйдәләре белән танышу, толерантлык, ватанпәрвәрлек, Ватанга хөрмәт формалаштыру.

Балаларга терроризмның нәрсә булуы, террорчыларның кем булуы турында сөйләнде. Әңгәмә барышында терроризмның кешелекнең глобаль проблемасына әверелүе, аның чагылышларына массакүләм кеше корбаннары китерүе һәм авыр физик һәм психологик җәрәхәтләр китерүе турында барды. Бергәләп, соңгы елларда дөньяда кылынган террорчылык актларын искә төшердек. Конкрет мисалларда берничә хәлне ачыкладык.

Дәрес беткәч, сәнгать бүлеге укытучылары Газизова Гүзәл Равил кызы һәм Галиева Эльвира Раефовна, балалар белән бергә, террорчылык актлары янаганда үз-үзләрен тотышының төп кагыйдәләрен эшләделәр.

“Күрше” проекты кысаларында үтүче чаралар безнең Сабабызда да бик матур яңгыраш алды, райондашларыбыз, күршеләребез тарафыннан бик җылы кабул ителде.  Әлеге чараның өченчесен 30 август - Татарстан Республикасы көне, шулай ук безнең Саба районы оешканга 95 ел тулуга да багышларга теләдек. Чөнки Татарстанда бик күп районнар бер-берсенә күрше булып яшәсә, районыбыз халкы исә шулай ук бердәм, дус, телебез һәм милләтебез сакчылары буларак матур яшиләр. Гаилә, милли традицияләрне саклау һәм килер буыннарга тапшыруга зур өлеш кертәләр. Шулай ук әлеге чара анда районыбыз башлыгы Рәис Нургалиевич Миннеханов үзе катнашу белән дә истәлекле.

Кунакларны район мәдәният йортлары каршында эшләүче ансамбльләр, курайчылар, гармунчылар каршы алды. Чараны проект җитәкчесе – Саба туган якны өйрәнү музее хезмәткәре Алисә Гимадиева башлап җибәреп, ул барысын да әлеге проектның максаты һәм бурычлары белән таныштырды. Саба районы тарихы, аның кәсепләре турында мәгълүмат бирде. Параллель рәвештә мастер-класслар да барды, анда балалар Саба урман хуҗалыгы, Саба сувениры тарихы белән таныша, үз куллары белән әлеге савыт-сабаларны буяп, әзер сувенирларны исә истәлеккә алып та китә алдылар.  

Киләсе тукталыш - «Йөзек салыш», «Биш почмак» кебек татар халкыбызның милли уеннары, район мәдәният йорты хореографы катнашында татар халык биюе буенча мастер-класс. Әлеге тукталышның максаты-татар сөйләмен тыңлап кабул итәргә һәм аңларга, аңлаешлы тематика, үзләштерелгән сүзләр чикләрендә татарча сөйләшергә өйрәтү. Балаларның кабул итү, игътибарны, хәтерне үстерү; милли уеннарның төрләре белән таныштырып, телебезгә, мәдәниятебезгә кызыксыну уяту.

Әлеге барлык чаралар исә Балалар сәнгать мәктәбе укучылары, район клублар системасы хезмәткәрләре, районыбыз үзешчәннәре көче белән әзерләнгән концерт номерлары белән үрелеп барды.

Иң кызыклы һәм тәмле тукталыш - саф һавада милли ризыкларыбыз белән чәй эчү. Биредә балалар гына түгел, аларның әти-әниләре һәм бәйрәм кунаклары да милли ризыклардан авыз итә алды. Самовар чәе һәм мичтә пешкән коймаклар - бәйрәмнең матур бизәге һәм җылы, рәхәт урыны иде.